پایگاه خبری همدان نیوز

خوشه‌های صنعتی استان همدان از سفال و سرامیک لالجین تا مبل و منبت ملایر و پوشاک کردآباد، ترکیبی از دانش بومی و فناوری نوین است که به گفته معاون صنایع کوچک شرکت شهرک‌های صنعتی همدان، از دل این هنرهای بومی، صنعتی نوپا شکل گرفته که فرصت‌های جدیدی از اشتغال را برای نسل‌های جوان این استان فراهم کرده است.

به گزارش "همدان نیوز"، استان همدان به‌عنوان یکی از قطب‌های در حال رشد صنعتی کشور، طی سال‌های اخیر گام‌های بلندی در مسیر توسعه خوشه‌های صنعتی برداشته است و رویکرد جدید این استان بر پایه «تقویت زنجیره ارزش» و «افزایش هم‌افزایی میان بنگاه‌های کوچک و متوسط» شکل گرفته و نتیجه آن، شکل‌گیری نمونه‌های موفقی از خوشه‌های کسب‌وکار در حوزه‌هایی چون سفال و سرامیک، مبل و منبت، پوشاک، چرم و صنایع غذایی است.

تجربه خوشه‌های صنعتی در همدان، نشان می‌دهد که تمرکز بر همکاری بنگاه‌های کوچک و متوسط، نه‌تنها موجب افزایش اشتغال مستقیم و غیر مستقیم شده، بلکه زنجیره ارزش صنایع محلی را نیز تقویت کرده است.

در همین زمینه، گفت‌وگویی با مسعود ایمانی، معاون صنایع کوچک شرکت شهرک های صنعتی همدان انجام شد که در آن، ابعاد مختلف روند شکل‌گیری خوشه‌های صنعتی، نقش آن‌ها در رشد اشتغال، ارتقای فناوری، و توسعه صادرات غیرنفتی مورد بررسی قرار گرفته است.

این مصاحبه تصویری روشن از ظرفیت‌های متنوع استان همدان در مسیر تحقق صنعتی پویا و پایدار ارائه می‌دهد که در زیر می خوانید:

چند خوشه صنعتی در استان همدان شناسایی شده است؟

تاکنون ۲۵ ظرفیت خوشه ای صنعتی در استان همدان شناسایی شده‌ است و فرایند توسعه ۹ خوشه کسب و کار در استان به پایان رسیده است که شامل، خوشه های کسب و کار سفال و سرامیک لالجین، مبل منبت در تویسرکان، نهاوند و ملایر، قطعات لاستیکی رزن، کشمش ملایر، پوشاک کردآباد، ‌چرم همدان، فرش همدان و پوشاک ملایر و ازندریان است و خوشه کسب و کار سیر همدان در مرحله مطالعه شناختی قرار دارد.

خوشه‌های صنعتی چه نقشی در اشتغال‌زایی دارند؟

اشتغال یکی از نتایج توسعه خوشه ای است، اما هدف اصلی بهبود زنجیره ارزش،‌ ارتقای سطح سرمایه‌ اجتماعی و توسعه شبکه های کسب‌وکار در درون خوشه است.

در واقع با بهبود زنجیره تولید و ارتقای توانمندی های شبکه ها اشتغال به‌صورت طبیعی افزایش می‌یابد، در اطراف خوشه‌ها کسب‌وکارهای کوچک و متوسط مثل کارگاه‌های خدماتی و تعمیرات، تامین‌کنندگان مواد اولیه و حمل‌ونقل محلی شکل می گیرد که این اکوسیستم باعث ایجاد شغل‌های غیرمستقیم و گسترش فعالیت‌های اقتصادی در منطقه می‌شود.

درباره خوشه مبل و منبت ملایر توضیح دهید؟

ملایر پایتخت منبت ایران است و بیش از سه هزار و ۶۰۰ واحد تولیدی فعال در این حوزه قرار دارد.

این خوشه با اشتغال ۲ هزار و ۵۰۰ نفر، نیمی از تولید مبلمان استیل کشور را تأمین کرده و رتبه نخست ملی را دارد و این خوشه نشان می‌دهد که چگونه تخصصی شدن منطقه‌ای در یک هنر سنتی (منبت) و تبدیل آن به یک صنعت مدرن (تولید مبل) می‌تواند به یک نیروی محرکه اقتصادی تبدیل شود و زنجیره ارزش را از تامین مواد اولیه (چوب راش، گردو، ممرز) تا بازاریابی و صادرات پوشش دهد و در نتیجه، هزاران شغل پایدار ایجاد کند.

خوشه سفال و سرامیک لالجین چه جایگاهی دارد؟

خوشه سفال و سرامیک لالجین، که در قلب استان همدان واقع شده است، فراتر از یک منطقه صنعتی ساده، یک اکوسیستم زنده از هنر و صنعت است که میراث چند صد ساله ایرانی را در خود نهفته دارد.

قدمت هنر سفالگری در لالجین به بیش از ۷۵۰ سال پیش بازمی‌گردد و این تداوم تاریخی نشان‌دهنده یک دانش بومی و انتقال نسل به نسل مهارت‌هایی است که سفالگران لالجینی را قادر ساخته تا در طول قرون متمادی، کیفیت و اصالت محصولات خود را حفظ کنند.

به دلیل تمرکز بی‌نظیر کارگاه‌ها، هنرمندان و حجم تولید، لالجین به عنوان پایتخت سفال ایران شناخته می‌شود و این عنوان، بار مسوولیت حفظ این هنر ملی را بر دوش این منطقه نهاده و توجهات ملی را به ظرفیت‌های آن جلب کرده است.

اهمیت بین‌المللی لالجین به‌گونه‌ای است که این شهر به عنوان نامزد رسمی یونسکو برای ثبت به عنوان شهر جهانی سفال معرفی شده است.

این خوشه حدود یک هزار و ۶۰۰ بنگاه فعال و ۶ هزار و ۵۰۰ شغل ایجاد کرده و سالانه بیش از ۱۰ هزار تن سفال به بازارهای داخلی و خارجی صادر می‌کند.

خوشه پوشاک کردآباد چه ویژگی‌هایی دارد؟

خوشه صنعتی پوشاک کردآباد، واقع در استان همدان، به عنوان یکی از کانون‌های مهم صنعتی در غرب کشور شناخته می‌شود که تمرکز ویژه‌ای بر تولید پوشاک و نساجی دارد. این منطقه با بهره‌گیری از ساختار خوشه‌ای، توانسته است منابع و تخصص‌های لازم برای توسعه پایدار در صنعت پوشاک را فراهم آورد.

توسعه این خوشه نه تنها بر اقتصاد محلی کردآباد، بلکه بر کل صنعت پوشاک استان همدان تأثیرگذار است و این مجموعه صنعتی در کنار سایر خوشه‌های تخصصی استان، مانند خوشه سفال لالجین و صنعت مبلمان ملایر، چارچوب صنعتی منسجمی را در همدان شکل داده است.

کردآباد یکی از قطب‌های نوظهور پوشاک تریکو در کشور است و بیش از ۲۰۰ واحد فعال در این منطقه با اشتغال مستقیم ۶۶۰ نفر انواع تریکو، لباس کار و پوشاک مردانه تولید می‌کنند و کل فرایند تولید شامل تولید پارچه و کش مورد نیاز روستا،‌ گلدوزی، چاپ، تولید و بسته بندی در خوشه صورت می گیرد.

وضعیت خوشه قطعات لاستیکی رزن چگونه است؟

رزن با تمرکز بر تولید قطعات لاستیکی و رزینی برای صنایع خودرو و کشاورزی، دارای ۵۵ واحد تولیدی و ۱۹۵ نفر اشتغال مستقیم است.

خوشه چرم را توضیح دهید؟

۹۰۶ واحد از تولیدکنندگان در تولید کفش فعالیت دارند که برخی از این بنگاه‌ها تنها به تولید بخشی از زنجیره تولید مانند پستایی‌سازی مشغول به فعالیت هستند و بیش از ۸۵ درصد از این واحدها در تولید کفش زنانه در سطح خوشه محصولات خود را عرضه می‌کنند.

تولیدکنندگان محصولات چرمی نیز در سطح خوشه ۱۱۸ واحد هستند که به کار تولید کیف، کمربند، قطار فشنگ، البسه چرمی و لوازم تبلیغاتی مشغول به فعالیت هستند.

خوشه پوشاک ازندریان و مبل و منبت تویسرکان و نهاوند در چه وضعیتی هستند؟

در حال حاضر بیش از ۹۰۰ واحد تولیدی در ملایر و ازندریان در حوزه پوشاک وجود دارد که بیش از ۲ هزار نفر در واحدهای تولیدی مشغول به فعالیت می باشند.

تعداد واحدهای خوشه مبل و منبت تویسرکان و نهاوند از ۲ هزار واحد در بدو ورود به ۲ هزار و ۴۰۰ واحد فعال در انتهای خوشه رسیده است.

استان همدان چه برنامه‌ای برای توسعه صنعتی و تقویت خوشه‌های صادرات‌محور دارد؟

استان همدان در راستای تبدیل شدن به یکی از قطب‌های صنعتی کشور، برنامه‌های گسترده‌ای برای ارتقای خوشه‌های صنعتی در دستور کار دارد که تمرکز اصلی بر افزایش سهم صادرات غیرنفتی، ارتقای فناوری، استانداردسازی محصولات و حمایت از نوآوری در زنجیره ارزش تولید است.

هدف نهایی، دستیابی به صنعتی با ارزش افزوده بالا و اشتغال پایدار است که از طریق همکاری نظام‌مند میان بخش خصوصی، دولت و نهادهای علمی دنبال می‌شود.

نقش صنایع کوچک و متوسط در فرآیند توسعه چیست؟

صنایع کوچک و متوسط به‌عنوان موتور محرک توسعه اقتصادی شناخته می‌شود؛ این صنایع انعطاف‌پذیر، نوآور، و اشتغال‌زا هستند. تشکیل خوشه‌های صنعتی میان این بنگاه‌ها، امکان بهره‌مندی از صرفه‌های مقیاس، تقسیم کار تخصصی و انتقال فناوری را ایجاد می‌کند که به‌طور مستقیم به توسعه منطقه‌ای و ملی منجر می‌شود./ ایرنا