همدانی‌ها از مصرف خودسرانه دارو خودداری کنند

یک فوق تخصص نفرولوژی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به اینکه مصرف برخی داروها و مُسکن‌ها سلامت کلیه‌ها را تهدید می‎‌کند گفت: باید برای حفظ سلامت کلیه‌ها از مصرف خودسرانه دارو اجتناب کنید.

به گزارش "همدان نیوز"، سیده فاطمه جعفری در جمع خبرنگاران در دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به ۱۱ مارس، روز جهانی کلیه اظهار کرد: کلیه‌ها از اعضای حیاتی بدن هستند که نقش مهمی در تصفیه خون، دفع مواد زائد و حفظ تعادل آب و الکترولیت‌ها ایفا می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه برای داشتن کلیه‌های سالم و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های کلیوی، رعایت برخی نکات اساسی ضروری است گفت: کلیه‌ها با تصفیه روزانه حدود ۵۰ گالن خون، مواد زائد ناشی از متابولیسم بدن را از طریق ادرار دفع می‌کنند.

این فوق تخصص نفرولوژی دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به اینکه برای حفظ سلامت کلیه‌ها، سه بخش مهم باید به درستی عمل کنند اضافه کرد: خونرسانی صحیح به کلیه‌ها از موضوعات مهم است؛ عروق خونی سالم نقش مهمی در تأمین اکسیژن و مواد مغذی برای کلیه‌ها دارند و هرگونه اختلال در خونرسانی می‌تواند عملکرد کلیه را تحت تأثیر قرار دهد.

وی به عملکرد بافت کلیه (پارانشیم) اشاره کرد و افزود: توبول‌های کلیه که وظیفه تصفیه و بازجذب مواد را بر عهده دارند، باید بدون اختلال ساختاری فعالیت کنند.جعفری با اشاره عملکرد مسیر خروجی ادرار گفت: مسیر جریان ادرار از کلیه به سمت مثانه باید بدون انسداد باشد تا مواد زائد به درستی از بدن دفع شوند.

وی به مهمترین بیماری‌های کلیوی اشاره کرد و افزود: بیماری‌های کلیه به دو دسته نارسایی حاد و نارسایی مزمن تقسیم می‌شوند؛ در نارسایی حاد کلیه، بیمار در چند ساعت تا چند روز دچار افزایش ناگهانی سطح کراتینین و مواد زائد در خون می‌شود که با علائمی مانند کاهش حجم ادرار، تهوع، استفراغ و خستگی شدید همراه است.

این فوق تخصص نفرولوژی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان خاطرنشان کرد: در نارسایی مزمن کلیه، عملکرد کلیه‌ها به تدریج و طی چند هفته تا چند ماه کاهش می‌یابد و در صورت عدم کنترل، به مرحله غیرقابل برگشت می‌رسد و در این شرایط بیمار به انجام دیالیز یا پیوند کلیه ناچار خواهد بود.

وی درباره نقش مصرف آب بر حفظ سلامت کلیه‌ها خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین راهکارهای حفظ سلامت کلیه‌ها، مصرف کافی آب است و میزان آب مورد نیاز بدن عدد ثابتی ندارد اما طبق منابع علمی، مصرف ۲ تا ۲.۵ لیتر آب در روز توصیه می‌شود که بهترین معیار برای تشخیص میزان کافی آب، رنگ ادرار است.

جعفری بیان کرد: ادرار با رنگ زرد کمرنگ نشانه مصرف آب کافی است، در حالی که ادرار بی‌رنگ به معنای مصرف بیش از حد آب و ادرار زرد پررنگ نشانه کمبود مصرف آب است.

وی با تأکید بر مضرات مصرف خودسرانه داروها بر سلامت کلیه عنوان کرد: برخی داروهای مسکن از گروه NSAIDs (غیراستروئیدی) مانند ژلوفن، بروفن، دیکلوفناک، ایندومتاسین، ناپروکسن و کتورولاک، در صورت مصرف مداوم و بدون تجویز پزشک، به کلیه‌ها آسیب جدی وارد می‌کنند.

این متخصص نفرولوژی خاطرنشان کرد: همچنین مصرف خودسرانه دمنوش‌ها و ترکیبات گیاهی بدون مشورت با پزشک به شدت منع می‌شود، زیرا برخی از این ترکیبات دارای مواد سمی هستند که می‌توانند به کلیه‌ها آسیب بزنند.

وی در خصوص آزمایش‌های تشخیصی بیماری‌های کلیوی بیان کرد: برای تشخیص بیماری‌های کلیوی، انجام دو آزمایش اصلی لازم است، نخست آزمایش خون که در آن سطح BUN (اوره) و کراتینین اندازه‌گیری می‌شود و در صورت نارسایی کلیه، سطح این مواد در خون افزایش می‌یابد و دوم، آزمایش ادرار است که در پی بررسی وجود پروتئین، خون، غلظت و اسیدیته ادرار می‌توان نشانه‌هایی از آسیب احتمالی کلیه را دریافت کرد.

جعفری با اشاره به اینکه مراجعه زودهنگام به پزشک و انجام آزمایش‌های دوره‌ای، نقش مهمی در پیشگیری از نارسایی کلیه دارد ادامه داد: همچنین داشتن رژیم غذایی سالم، مصرف کافی آب، پرهیز از مصرف خودسرانه داروها و فعالیت بدنی منظم می‌تواند به حفظ سلامت کلیه‌ها کمک کند.

وی با اشاره به اهمیت رژیم غذایی در بیماران کلیوی گفت: بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی باید مصرف نمک، پروتئین‌های حیوانی (گوشت قرمز، مرغ، تخم‌مرغ)، لبنیات، نوشابه‌ها و سس‌ها را محدود کنند.جعفری تصریح کرد: رژیم غذایی هر بیمار بر اساس میزان نارسایی کلیه، سطح الکترولیت‌ها و سایر شرایط پزشکی به صورت شخصی‌سازی شده توسط پزشک متخصص تعیین می‌شود.

وی در پایان گفت: کلیه‌ها اعضای خاموش بدن هستند و زمانی که دچار اختلال می‌شوند، تا مراحل پیشرفته بیماری ممکن است بدون علامت باشند، بنابراین انجام آزمایش‌های دوره‌ای و توجه به علائم هشداردهنده می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند.