معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان از فعالیت ۱۹۰ کارشناس بهداشت محیط در استان خبر داد و گفت: بیش از ۲۲۳ هزار مورد بازرسی از مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی و اماکن عمومی در یکسال گذشته انجام شده که منجر به نابودی بیش از ۲۱۱ تن و ۳۰ کیلوگرم موادغذایی فاسد و پلمب بیش از هزار واحد متخلف شده است.
به گزارش "همدان نیوز"، بهداشت محیط به عنوان یکی از ارکان اصلی و بنیادی ترین ارکان نظام سلامت، نقشی مهمی در پیشگیری از بروز بیماری، حفظ سلامت جامعه و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان دارد.
سلامت هر جامعه ای علاوه بر ارائه خدمات درمانی مطلوب نیازمند آب آشامیدنی سالم و بهداشتی، مواد غذایی سالم، دفع اصولی فاضلاب و پسماند است که در ماموریت های بهداشت محیط معاونت بهداشتی این تکالیف گنجانده شده است که در این راستا معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی، خدمات بهداشتی و درمانی همدان با اجرای برنامههای نظارتی، آموزشی و پایشی گسترده، تلاش دارد تا سلامت محیط و ایمنی منابع حیاتی همچون آب، غذا و هوا را تضمین کند.
در این باره گفتوگویی با محمد بهنشان معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان انجام دادیم تا از فعالیتها، دستاوردها و چالشهای این حوزه در یک سال گذشته بیشتر آگاه شویم.
چند نیرو در حوزه بهداشت محیط معاونت بهداشتی فعال هستند؟
تعداد کارشناسان بهداشت محیط به ۱۹۰ نفر می رسد همچنین ۲۱ نفر از کارشناسان این واحد در بیمارستان های استان همدان شاغل هستند در عین حال ۹ عضو هیات علمی بهداشت محیط، پنج کارشناس شاغل در گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده این مجموعه را یاری می دهند همچنین ۱۳۰ دانشجو در مقاطع مختلف بهداشت محیط مشغول به تحصیل هستند.
تکالیف بهداشت محیط معاونت بهداشتی چیست؟
تکالیف قانونی این مجموعه گسترده بوده که مهمترین آنها نظارت و کنترل بر مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی، اماکن عمومی و اماکن مسیر راهها، نظارت و کنترل آلودگی هوا، نظارت و کنترل آب و فاضلاب، نظارت و کنترل مواد غذایی، نظارت و کنترل دخانیات و نظارت و کنترل پسماندهای خانگی، پزشکی و امثالهم است.
مهمترین فعالیت های این مجموعه در یکسال گذشته را بفرمایید؟
از چهارم مهرماه روز جهانی بهداشت محیط سال گذشته تا چهار مهر امسال ۱۷۱ هزار و ۶۷۵ مورد کلرسنجی از آب آشامیدنی صورت انجام همچنین ۶ هزار و ۸۱۰ مورد نمونه برداری میکروبی از آب آشامیدنی شهری و روستایی و ۷۱۵ مورد نمونه برداری شیمیایی از آب آشامیدنی صورت گرفت.
۳۲ هزار و ۹۶۰ مرکز تهیه و توزیع مواد غذایی و اماکن عمومی زیر پوشش معاونت بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی همدان هستند که پس از بازرسی از ۲۲۳ هزار و ۱۷۶ مورد بازرسی از این واحدها ۲۱۱ تن موادغذایی فاسد و مشکوک ضبط و امحا شد.
یک هزار و ۱۰۵ مورد نمونه برداری از آن برای پایش میزان نمک و جوش شیرین، ۸۷۰ مورد کلرسنجی ید در نمک های خوراکی، ۳۵ هزار و ۴۹۱ مورد سنجش پرتابل موادغذایی، ۲ هزار و ۳۰۵ مورد نمونه برداری از مواد غذایی در یکسال گذشته صورت گرفته است که نتیجه این اقدامات پلمب یک هزار و ۲۷۳ واحد متخلف و معرفی متصدیان یک هزار و ۹۲۱ واحد صنفی به مرجع قضایی و ضبط ۲ هزار و ۸۶ قلیان بوده است.
در این مدت زمان سه هزار و ۸۰۵ سری بازدید از بیمارستان ها، ۱۹۴ بازدید از آنتن های بی.تی.اس، ۲۰۵ مورد بازرسی از استخرها، ۲۰۵ مورد دیزیمتری مراکز کار با اشعه صورت گرفت و سه هزار و ۸۰۵ مورد صلاحیت بهداشتی و ۴۱ هزار و ۹۶۴ مورد کارت تندرستی برای متقاضیان صادر شد.
نتیجه ارزیابی های شاخص های گروه سلامت بهداشت معاونت چه بوده است؟
نتیجه بررسی ها گویای این است که ۹۹.۵ درصد از خانوارهای روستایی از شبکه عمومی آب آشامیدنی برخوردارند و ۹۹.۷ درصد از جمعیت روستایی استان همدان به آب سالم دسترسی دارند، همچنین ۹۰ درصد از روستاییان زباله و پسماند را به روش بهداشتی جمع آوری می کنند.
۳۹.۷ درصد خانوارهای روستایی فاضلاب ناشی از شستشو و استحمام را به روش بهداشتی جمع آوری و دفع می کنند در عین حال ۵۵.۹ درصد خانوارهای روستایی دارای دام، فضولات را به روش صحیح و بهداشتی جمع آوری و دفع می کنند.
میزان پوشش بازرسی از مرکز تهیه و توزیع موادغذایی و اماکن عمومی ۱۰۰ درصد بوده، در ۱۰۰ درصد بیمارستان ها دفع پسماند به صورت مطلوب بوده و ۱۰۰ درصد مراکز کاربرد پرتویون ساز در پزشکی دارای شرایط مناسب هستند ، ۱۰۰ درصد نمونه های آب آشامیدنی مناطق شهری و ۹۱.۶ درصد نمونه های آب مناطق روستایی در آزمایشگاه های باتریوبیولوژیک مطلوب شناخته شده است.
بررسی وضعیت مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی از منظر بهداشتی در یکسال گذشته موید این است که ۴۲ درصد از آنها و ۴۱.۹ درصد از اماکن عمومی دارای معیارهای بهداشتی بوده ۷۷.۷ درصد نسبت به بهسازی اقدام کرده و ۹۱.۴ درصد از شاغلان در این مراکز کارت بهداشت معتبر دارند.
نقاط قوت بهداشت محیط همدان چیست؟
بهره مندی از کارشناسان بهداشت محیط باتجربه، کارآمد و با انگیزه در کل استان، حمایت های مدیریتی مؤثر و کافی برای پیشبرد برنامه ها در استان و شهرستان ها، آزمونه (پایلوت) موفق کشوری سامانه بازرسی محیط و حرفه ای (سامح)، پوشش ۱۰۰ درصدی بازرسی از مراکز تهیه و توزیع و تولید مواد غذایی و اماکن عمومی استان، بررسی و رسیدگی کامل به شکایات رسیده به سامانه ۱۹۰ از جمله نقاط قوت است.
برنامه ایمنی آب شرب در هفت شهر و ۲۸ روستای استان با موفقیت اجرا شد همچنین برای اولین بار در استان مطلوبیت کلر باقیمانده آب شرب مناطق روستایی به میزان ۸۸ درصد رسید.
با تلاش مجموعه بهداشت محیط و با دستور مقامات قضایی معدوم سازی ۱۰۳ هکتار از مزارع و محصولات کشاورزی که با فاضلاب و آبهای نامتعارف آبیاری می شدند نیز صورت گرفت.
چالش های پیش روی بهداشت محیط چیست؟
افزایش غلظت فلزات سنگین در برخی از منابع آب شرب روستایی، استفاده بی رویه از سموم کشاورزی و افزایش باقیمانده این سموم در خاک و منابع آب، عدم کلرزنی مطلوب و استاندارد آب شرب مناطق روستایی در برخی از شهرستان ها، استعلام نکردن صلاحیت بهداشتی صنایع و کارگاههای صنفی از طرف سازمانهای مرتبط از معاونت بهداشتی مهمترین چالش ها است.
همچنین از دیگر چالش های این مجموعه نبود شعبه ویژه رسیدگی به جرائم و تخلفات بهداشت محیطی در دادسراها و تأخیر در روند بررسی پرونده ها و نبود بازدارندگی کافی در احکام صادره قضایی متناسب با نوع تخلف است.
افزایش مصرف محصولات دخانی بویژه قلیان در بین خانواده ها و جوانان از دیگر موارد و چالش هایی است که خانواده ها باید به این موضوع و آثار زیانبار آن برای فرزندان توجه ویژه ای داشته باشند.