مدير نظارت بر مواد غذايي، آرايشي و بهداشتي دانشگاه، روغنهاي جامد خوراکي را مهمترين تهديدكننده سلامت قلب و عروق بيان كرد.
به گزارش "همدان نیوز" و به نقل از روابط عمومي معاونت غذا و داروي دانشگاه علوم پزشکی همدان، محمد كاظمزاده به نقش اصلي و مهم روغنها در سلامت بدن، تأمين انرژي مورد نياز و اسيدهاي چرب اشاره كرد و گفت: شايد بتوان چربيها را از مهمترين اجزاي تشكيل دهنده غذاي انسانها بشمار آورد. چربيها در تمام سلولها و بافتهاي بدن وجود دارند و نقش حياتي در ساختمان غشاي سلولي ايفا ميكنند.
وي افزود: روغنها از منابع حيواني و گياهي به دست ميآيند و براي داشتن سلامت بيشتر و پيشگیري از ابتلا به بسياري از بيماريها، بايد روغن مناسبی را انتخاب و با نحوه صحيح مصرف آن آشنا شد.
كاظمزاده در مورد روغنهاي خوراكي گفت: اين روغن معمولاً از چربیهای نباتی ازجمله مغز ميوه، دانه گياه یا حیوانی مانند ماهی، وال و برخی از حیواناتی که در آب و هوای سرد زندگی میکنند، به دست ميآيد.
روغن حیوانی
وي به خواص بيشمار روغن حیوانی از جمله استخوانسازی، کاهش غلظت خون، کاهش چربیهای زاید شکم، شادابی و سفیدی پوست و سمزدایی از بدن اشاره كرد و افزود: تغذیه سلولهای عضله قلب از اسیدهای چربی است که تنها در روغن حیوانی بوفور یافت میشود. روغن حیوانی بهتر است به جای روغن نباتی و روغن مایع مصرف شود؛ زیرا روغن نباتی یا روغنهای هیدروژنه جامد سبب افزایش کلسترول و گلیسیرید شده و در عروق بدن و قلب رسوب میکند.
روغنهای نباتی
كاظمزاده اظهار كرد: روغنهای نباتی همچون دیگر انواع چربی، از استرهای گلیسرین و همچنین از مخلوط انواع مختلف اسید چرب تشکیل شدهاند و داراي انواعي ازجمله زیتون، آفتابگردان، پنبه دانه، ذرت، سویا، گلرنگ، بزرک، کرچک، بادام و نارگیل است.
وي افزود: روغن زيتون شامل روغن زیتون بکر، تصفیه شده و خالص است كه خطر ابتلا به بيماريهاي قلب و عروق را به علت دارا بودن اسیدهای چرب اشباع نشده كاهش ميدهد؛ همچنین روغن گردو و اسید چرب امگا۳ که در گوشت ماهی و سبزیها وجود دارد همچون روغن زیتون برای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی مفید هستند.
كاظمزاده تصريح كرد: روغن آفتابگردان برای سرخ کردن و پخت و پز مواد غذایی، کاربرد گستردهای دارد و در كنار روغن زیتون، از بهترین روغنها برای پیشگیری از مشکلات قلبی و عروقی است ولي مصرف زیاد آن نیاز به ویتامینE را بالا میبرد و نباید تنها روغن مصرفی خانوادهها باشد.
روغن بزرک و یا روغن کتان
وي به مصرف دارویی و غذایی روغن بزرک اشاره كرد و گفت: این روغن در قدیم محبوبترین داروی ضد سرماخوردگی، سوختگی و درد معده بوده است و روغني سالم داراي ۹۰ درصد و یا بیشتر اسیدهای چرب غیر اشباع است که تأثیر مثبت بر روی خون و عروق و شریانها دارد. این اسید چرب از دسته اسیدهای چرب امگا ۳ است.
روغن بادام
كاظمزاده افزود: این روغن را از انواع دانه بادام تهیه میکنند و جانشین خوبی برای روغن زیتون است. بادام، ۳۵ درصد ویتامین E دارد و میزان چربیهای اشباع نشده آن بسیار بالاست. این نوع چربی قادر است که میزان کلسترول LDL را کاهش دهد.
روغن کنجد
وي اظهار كرد: روغن كنجد یكی از روغنهای اشباع نشده و مفید برای بدن است. این روغن نه تنها كلسترول خون را افزایش نمیدهد؛ بلكه آن را كاهش ميدهد. روغن كنجد در اثر حرارت دادن، خواص خود را از دست میدهد.
كاظمزاده افزود : نخستين علت مرگ و مير در کشور در حال حاضر بيماريهاي قلبي _ عروقي است که حدود 35 تا 45 درصد از مرگ و ميرهاي کل جامعه را شامل ميشود. بر اساس آمار موجود، 70 درصد از بيماراني که دچار سکته قلبي میشوند، هرگز به طور کامل درمان نمیشوند و در ناتواني زندگي ميکنند.
وي خاطر نشان كرد: 22 درصد علت بيماريهاي قلبي، کمتحرکي در زنان و مردان است. با توجه به آمار بالاي جمعيت جوان در کشور که حدود 50 درصد زير 30 سال سن دارند و افزايش سن اين گروه و به دنبال آن، افزايش خطر ابتلا به بيماريهاي قلبي _ عروقي از يک سو و الگوهاي نامناسب غذايي، سال به سال بر تعداد مبتلايان به بيماريهاي قلبي _ عروقي در کشور افزوده ميشود كه يکي از متهمان رديف اول اين بيماريها، روغنهاي جامد خوراکي است.
دکتر كاظمزاده به دلیل جامد شدن روغنها اشاره كرد و گفت: روغنهاي نباتي جامد (هيدروژنه) در ابتدا مايع هستند و از دانههايي مانند ذرت، سويا، کلزا، آفتابگردان و... به دست ميآيد. در کارخانه روغن نباتي آنها را تبديل به روغن جامد ميکنند. در طي اين فرآيند در ترکيب مولکولهاي روغن تغيير ايجاد ميشود، تغييري مضر که ايجاد اسيدهاي چرب غير طبيعي ترانس ميکند. کلسترول که بيشتر ما با نام آن آشنا هستيم، ترکيبي است که به طور طبيعي در بدن همه انسانها وجود دارد و براي بدن ضروري است؛ اما اگر مقدار آن از حد طبيعي بيشتر شود سبب سختي عروق يا گرفتگي رگها ميشود؛ نتيجه اين مشکل بروز سکته قلبي يا مرگ است.
اسيدهاي چرب ترانس به طور غير مستقيم و با تأثير بر افزايش کلسترول نامطلوب خون باعث افزايش خطر بروز بيماريهاي قلبي و عروقي ميشوند.
وي، سهولت نگهداري و حمل و نقل، افزايش عمر نگهداري روغن جامد و کاربردهاي فيزيکي آن را از علل جامد كردن روغنها بيان كرد و افزود: در تهيه برخي شيرينيها از روغن جامد استفاده ميشود و در بعضي از فرآوردههاي غذايي از جمله بيسکويت، شکلات، بستني و... نيز روغن نباتي به شکل جامد کاربرد دارد.
مدير نظارت بر مواد غذايي، آرايشي و بهداشتي دانشگاه تأكيد كرد: برای حفظ سلامت از مصرف روغنهاي نباتي جامد به طور جدي پرهيز و به جاي آن نصف روغن مصرفي خود را از روغن زيتون انتخاب كنيد، 30 درصد از روغن مصرفي خود را از روغنهاي مايع ديگر مثل روغن آفتابگردان، سويا و ذرت و 20 درصد باقي مانده را از روغن حيواني استفاده کنید.