گفتگوی خواندنی همدان نیوز با سیروس مقدم؛
شرط ساخت سری دوم سریال «علی البدل»/انصاف نیست همه فیلم‌ها را در تهران بسازیم

«من علی‌البدل هستم، فرعی، رزرو و جانشین عضو اصلی؛ حرف نزنم میگن لالی، حرف بزنم میگن حق رأی نداری، خلاصه هم هستم و هم نیستم.»

این عضو علی‌البدل که هم هست و هم نیست، داستانی را ساخته که این روزها در همدان ورق می‌خورد و با خبرهایی که پیش‌ازاین از فیلم جدید و پرستاره سیروس مقدم در رسانه‌های مختلف منتشر شد، جمع زیادی از علاقه‌مندان به سریال‌های این کارگردان منتظر هستند تا جلوه‌ای دیگر از هنرنمایی‌های هنرمندان محبوب خود را در جعبه جادویی ببینند و ذوق و علاقه مردم برای تماشای این فیلم برگ برنده‌ای برای همدان به شمار می‌آید.

روستای زیبای ورکانه در همدان، یک ماهی هست که داستان سریال جدید سیروس مقدم را در خود می‌پروراند و با نامی جدید، اهالی روستای داستان «علی البدل» را میزبانی می‌کند. چشمه‌های جوشان آبادی این قصه، ورکانه را به دهکده «چشمه قل‌قل» بدل کرده و از دل این چشمه‌ها، هنری می‌جوشد که از قاب جعبه جادویی میهمان مردم ایران خواهد شد.

پس از گذشت نزدیک به یک ماه از تصویربرداری این سریال در همدان، راهی روستای ورکانه شدم تا داستان سریال و دلیل ساخت آن در همدان را از زبان کارگردان موفق این سریال جویا شوم.

با ورود به روستا و رسیدن به لوکیشن اصلی فیلمبرداری، در گوشه پنجره خانه‌ای، کودکی دیده می‌شد که چشم به لبهای کارگردان دوخته تا با صدای "سه، دو، یک، حرکت" به تماشای پخش زنده سریال «علی البدل» بنشیند و پای دیوار خانه‌ای هم چند نفری از اهالی روستا، به تماشا ایستاده‌اند تا هنری که قرار است پای گردشگران زیادی را به کوچه‌پس‌کوچه‌های ناب و زیبای ورکانه باز کند، ببینند.

در ورودی لوکیشن، تابلوی خوش آمدگویی به دهکده توریستی، تاریخی، درمانی چشمه قل قل و تابلوی هایپر پرویز و میهمانخانه نبات که شعبه دیگری هم ندارد، تصویری از طنز ظریف و دقیق این سریال را در ذهن متبادر می‌کرد.

پس از پایان برداشت آخرین سکانس آن روز و پیش از شروع کار عوامل در برداشت سکانس‌های شب، سیروس مقدم پاسخگوی سؤالات پایگه خبری همدان نیوز شد که ماحصل گفتگوی ما با کارگردان «علی البدل» و سریال محبوب پایتخت را در ادامه می‌خوانید:

همدان نیوز: به عنوان اولین سؤال در خصوص داستان سریال «علی البدل» توضیح دهید.

فیلم نامه سریال علی البدل طرح محسن تنابنده است و خشایار الوند و حسن وارسته آن را نوشته‌اند. این سریال داستان یک آبادی را به تصویر می‌کشد که چشمه‌های آب گرم دارد و این چشمه‌ها یک ثروت خدادادی است اما چون خوب مراقبت نمی‌شود و برنامه ریزی مناسب برای استفاده بهینه از این ظرفیت وجود ندارد، رونق چندانی نیافته و علیرغم قابلیت آبادی، آنچنان که باید توریست به این منطقه سفر نمی‌کند.

در این روستا دو طایفه به نام آبیاری‌ها و آبناری‌ها زندگی می‌کنند که از قدیم الایام در عین حال که کنار هم هستند، اختلافاتی با هم دارند که باعث شده آبادی این داستان رونق چندانی نداشته باشد و اهالی، بیشتر درگیر اختلافات خود باشند.

اهالی دو طایفه برای حل مشکلات روستا و اداره آن، شورایی را تشکیل داده‌اند که عضوی به نام «علی البدل» دارد و در عین اینکه عضو شورا است اما حق رأی ندارد. داستان به خوبی پیش می‌رود تا زمانی که خبر می‌رسد که یک مقام می‌خواهد از این آبادی بازدید کند و همین باعث می‌شود که سیستم آبادی به هم بریزد. عده‌ای در روستا معتقدند که ما جنبه‌های توریستی را رونق دهیم تا بتوانیم آن را ثبت جهانی کنیم و عده‌ای نیز معتقدند که اگر ثبت جهانی شود دیگر روستا متعلق به ما نخواهد بود و دولت آن را به نفع خود مصادره می‌کند.

همدان نیوز: این سریال چه زمانی پخش خواهد شد؟

ساخت سریال در همدان از اواخر اردیبهشت ماه آغاز شده و تا دو ماه یا دو ماه و نیم آینده ادامه دارد. «علی البدل» در 15 قسمت تولید شده و زمان پخش آن مشخص نیست. قرار بر این بود که برای ماه مبارک رمضان پخش شود اما به دلیل سختی کار و زمان کمی که تا ماه رمضان داشتیم پخش به زمان دیگری موکول می‌شود. پس از برای سریال علی البدل نیز، فیلمبرداری ساخت سینمایی پایتخت آغاز خواهد شد.

همدان نیوز: چه بازیگرانی و در چه نقش‌هایی در این سریال بازی می‌کنند؟

مهدی فخیم زاده نقش یکی از خان‌های این آبادی به نام نریمان خان را بازی می‌کند و مهدی هاشمی نیز نقش خان دیگر به نام نوذر خان را بر عهده دارد. محسن تنابنده نقش مشاوری را بازی می‌کند که به هر دو خان مشاوره می‌دهد و احمد مهرانفر نیز به عنوان عضو علی البدل نقش آفرینی می‌کند. عزت رمضانی فر و حسین محب اهری نیز نقش اعضای شورا را بر عهده دارند. هومن حاجی عبداللهی و بهرام افشاری نقش انتظامات روستا را بازی می‌کنند. محمود جعفری نقش پرویز را که فردی مغازه دار است برعهده دارد و هادی کاظمی نیز در این داستان نقش فردی به نام خرَم را دارد. فروغ قجابگلی، هدیه آزاده، مهسا باقری، فرشته گلچین از بازیگران خانم این سریال هستند.

تهیه کنندگی سریال علی‌البدل بر عهده الهام غفوری است و محمود اتحادی به عنوان مدیر تولید، فهیمه کمالی به عنوان مدیر برنامه‌ریزی، مجید اسکندری به عنوان طراح گریم، امیر پرتوزاده به عنوان مدیر صدابرداری، فرشاد گل‌سفیدی به عنوان مدیر تصویربرداری، افسر نجات‌ایمانی به عنوان طراح صحنه و لباس، مصطفی تنابنده به عنوان دستیار اول کارگردان و محمدرضا باباخانیان کارگردان همدانی به عنوان دستیار دوم کارگردان در ساخت سریال نقش دارند.

همدان نیوز: شاید یکی از سؤالات مردم این باشد که چرا در بین استان‌های کشور، همدان را برای ساخت این سریال انتخاب کردید؟

ما برای این سریال خطه شمال را به طور کامل پشت سر گذاشتیم و روستای کندلوس استان مازندران یکی از گزینه‌های ما در این خطه بود. در استان‌های مرکزی نیز، روستای ابیانه استان اصفهان را مدنظر داشتیم. ما علاوه بر شمال کشور به مناطق جنوب کشور نیز سفر کردیم اما با جستجوهایی که انجام دادیم پس از سفر به همدان، این استان را برای ساخت «علی البدل» مناسب دیدیم.

همدان نیوز: دلیل انتخاب روستای ورکانه به عنوان لوکیشن اصلی سریال چیست؟

انتخاب این روستا چند دلیل دارد که یکی از مهمترین دلایل آن بافت سنگی روستا و منحصر به فرد بودن آن در بین روستاهایی بود که ما مورد بازدید قرار دادیم. دلیل دوم، آب و هوای خوب این منطقه در زمان فیلم برداری ما بود. هوا نه آنقدر سرد است که مانع کار باشد و نه آنقدر گرم که باعث ایجاد مزاحمت شود. سومین دلیل هم قدمت همدان و تاریخچه خوب روستای ورکانه است که شرایط را برای ساخت سریال مهیا کرد.

همدان نیوز: پیشنهاد ساخت این سریال در همدان و روستای ورکانه از سوی چه کسی مطرح شد؟ شما پیش از این اطلاعی در خصوص چنین ظرفیتی در همدان داشتید؟

من یک یا دو بار به همدان سفر کرده بودم و اطلاعاتم در خصوص استان همدان در حد اطلاعات عمومی همه بود. وقتی روستاهای سنگی را در اینترنت جستجو کردیم دو منطقه را مناسب دیدیم که یکی، روستای اورامان استان کردستان بود که بافت سنگی پله‌ای بسیار زیبایی دارد و دیگر روستاها نیز اشتران، سیمین و ورکانه در استان همدان بود که فضای مناسبی داشت.

اورامان را به این دلیل کنار گذاشتیم که شرایط برای تولید بسیار سخت بود به طوریکه اورامان فاصله زیادی با مرکز استان داشت و باید برای رسیدن به لوکیشن 100 کیلومتر منطقه کوهستانی را پشت سر می‌گذاشتیم، از طرفی فراهم کردن شرایط اسکان، تغذیه گروه و تأمین سیاهی لشگر نیز سخت بود. با دکورهایی که داشتیم کار در این منطقه به سختی پیش می‌رفت و سرمای شدید منطقه هم تا پایان بهار آزار دهنده بود. به هر صورت پس از جستجوی ورکانه در اینترنت و بازدید از این روستا، ورکانه را انتخاب کردیم و در حال حاضر نیز شرایط بسیار عالی است.

همدان نیوز: مسئولان استان حمایتی از ساخت سریال «علی البدل» در همدان داشته‌اند؟

به نظر می‌رسد تغییراتی در سیستم مدیریت استان اتفاق افتاده چون هیچ حمایت مالی و اسپانسری از پروژه نشده است. در ابتدای حضور ما در استان، استاندار همدان در جلسه‌ای که برگزار شد، برخوردی مثبت و فرهنگی با ساخت سریال داشتند و علاقه‌مند به همکاری بودند اما در اقدام عملی و اجرایی، اتفاق مهمی نیفتاد و هیچ اسپانسر یا حامی مالی برای حمایت از این سریال در استان وارد عمل نشد؛ شاید حمایتی هم شده اما من خبری ندارم.

در طول این مدت کمکی جدی به پروژه نشد و حتی در مراحلی نیز ناهماهنگی‌هایی به عمل آمد. ما یکی از کوچه‌های روستای ورکانه را که زیباترین کوچه بود به عنوان لوکیشن اصلی انتخاب کرده بودیم و درخواست و قول و قرار ما با استان این بود که از تخریب این کوچه و خانه‌های آن جلوگیری شود اما متأسفانه وقتی برای شروع فیلمبرداری به روستا آمدیم، زیباترین کوچه داستان ما تخریب شده بود و امروز در حال تبدیل شدن به آپارتمان است. هرچه تلاش کردیم مانع کار شویم و تا پایان ماه مبارک رمضان برای تخریب این محله دست نگه دارند، موفق نشدیم و به نوعی توی ذوق ما خورد.

همدان نیوز: مدیرکل میراث فرهنگی استان بر این عقیده بودند که برقراری ارتباط با تیم شما و شرایط همکاری و تبلیغات در سریال سخت است؛ در این خصوص توضیح دهید.

همانطور که گفتم با وجود جلساتی که برگزار و وعده‌هایی که مطرح شد اتفاق چندانی تا امروز نیفتاده است. به هیچ عنوان این چنین نبوده که اسپانسر یا نماینده بخش خصوصی از استان همدان برای حمایت مالی از سریال و تبلیغات در آن به ما مراجعه کرده باشد و پذیرای آنها نباشیم.

اتفاقاً در ارتباط با میراث فرهنگی، سعی کردیم بخش‌هایی از روستا را مرمت و بازسازی کنیم اما نه تنها حمایت مالی نکردند بلکه به ما گفتند شما هزینه کنید ما هم نظارت می‌کنیم. وقتی قرار است خود ما هزینه کنیم دیگر چه نیازی به نظارت وجود دارد، خود ما نظارت کردن را بلدیم. اگر اسپانسر بود می‌پذیرفتیم، همانطور که می‌گویند:"کور از خدا چه می‌خواهد دو چشم بینا". این پروژه از لحاظ مسائل مالی طرح سنگینی است و چرا ما باید از توان بخش خصوصی برای حمایت مالی استفاده نکنیم.

همدان نیوز: در این سریال همدان و یا روستای ورکانه به مخاطبان معرفی می‌شود؟

به هیچ عنوان نامی از ورکانه و همدان در این سریال نمی‌آید. ما در این سریال در ناکجاآباد کار می‌کنیم و داستان در آن جلو می‌رود.

همدان نیوز: پس با این وجود از حواشی و اعتراضاتی که در پی پخش برخی فیلم‌ها در خصوص مسائل قومی و قبیله‌ای مطرح می‌شد، جلوگیری می‌شود؟

نه، اصلاً اتفاقی نمی‌افتد چون ما در سریال نه لهجه خاص و لباس خاصی داریم و نه آدرسی در مورد لوکیشن می‌دهیم. فضا به گونه‌ای است که در یک آبادی در نقطه‌ای از ایران اتفاقاتی می‌افتد و داستان دنبال می‌شود.

همدان نیوز: چرا شما تهران را به عنوان محلی در دسترس برای ساخت سریال رها کرده و برای ساخت آثار خود، دیگر استانها را انتخاب می‌کنید؟

اندکی جنون باعث این کار شده است. ما راحت طلبی و تنبلی را دوست نداریم و کارهای راحت ما را راضی نمی‌کند. در مملکت ما آنقدر تنوع فرهنگ و لوکیشن وجود دارد که انصاف نیست دوربین همیشه در تهران و آپارتمان‌ها بماند و مردم کشور و یا حتی خارج از کشور خبری از وجود چنین ظرفیت‌هایی نداشته باشند. با اینکه شرایط کار در استان‌های دیگر بسیار سخت است اما ترجیح ما این است که از تهرانی که به ورطه تکرار افتاده خارج شویم و چشم اندازهایی زیبا را از نقاط مختلف به مردم نشان دهیم.

همدان نیوز: باتوجه به موفقیت سریال پایتخت در جذب مخاطب و به تبع آن حضور گردشگران در لوکیشن مربوطه، آیا این دستاورد را برای ورکانه نیز شاهد خواهیم بود؟

بله مناطقی در کشور وجود دارد که چشم نوازتر و زیباتر از تهران است و جاذبه توریستی و کنجکاوی را بیشتر می‌کند. همانطور که اشاره کردید، با ساخت سریال پایتخت در استان مازندران جذب گردشگر اتفاق افتاد و در منطقه و بازار کار ایجاد کرد. مردم از آن سوی دنیا به مازندران می‌آیند تا لوکیشن این سریال را پیدا کنند؛ عکس یادگاری می‌گیرند و شهر و منطقه را معرفی می‌کنند.

همدان نیوز: پس ورکانه هم شانس رونق دارد؟

بله صددرصد همینطور است. همین حالا هم جذب گردشگر برای ورکانه ایجاد شده است. روزهایی که ما در این روستا و یا اُشتران کار می‌کنیم بازدیدکنندگان زیادی به ویژه در روزهای تعطیل به این مناطق می‌آیند با اینکه هنوز اتفاق خاصی نیفتاده است و مطمئن باشید وقتی کار پخش شود جاذبه برای حضور مردم در این روستا صد چندان می‌شود.

همدان نیوز: ساخت سریال علی‌البدل در ورکانه قابلیت جذب مخاطب را دارد؟ یا اینکه شما را مجاب به ساخت اثری دیگر در منطقه می‌کند؟

بله چراکه نه؛ وقتی سریالی جواب دهد، مردم و مدیران تلویزیون راضی باشند و ما هم قصه و حرف تازه‌ای برای گفتن داشته باشیم، چرا داستان را دنبال نکنیم؟! این وظیفه‌ای بر دوش ماست، مشروط بر اینکه همکاری ادامه پیدا کند و بار دیگر که به همدان می‌آییم، نبینیم که سنگ فرش‌ها و خانه‌های سنگی زیبا، جای خود را به آپارتمان‌ها و بلوک‌ها داده‌اند و سنگ مرمر جایگزین بافت سنگی منطقه شده است. اصالت لوکیشن باید حفظ شود چون در حال از بین رفتن است، همانطور که زیباترین کوچه‌ ورکانه که به دلیل وجود آن،‌ روستا را برای کار خود انتخاب کردیم به دلیل بی‌توجهی و سهل‌انگاری و عدم نظارت میراث فرهنگی که مدعی حفاظت از آن است، از بین رفت در حالی که میراث فرهنگی باید تلاش می‌کرد که بافت زیبا و یکدست این منطقه از بین نرود؛ اگر توجه می‌شد کوچه به آن زیبایی از بین نمی‌رفت و آجر و کاشی جایگزین سنگ نمی‌شد.

همدان نیوز: داستان علی البدل قابلیت ساخت در فصول بعدی همچون سریال پایتخت را دارد و به فکر ادامه ساخت آن هستید؟

صددرصد همینطور است و قابلیت ادامه داستان وجود دارد اما در حال حاضر به هیچ عنوان به این موضوع فکر نمی‌کنم.

همدان نیوز: به عنوان سوأل آخر، همدان را برای مخاطبان چگونه توصیف می‌کنید؟

در اولین سفرم به همدان، آن را مجموعه‌ای از قدمت، زیبایی و مهربانی دیدم که بیشترین تأثیر را بر من گذاشت.

 گفتگو: فرشته اکبری